Цахим харилцаа (6) – Албан цахим шуудан бичих – Захидал (Body)

Өмнөх бичлэгт албан цахим шуудангийн эхлэл болсон мэндчилгээний тухай өгүүлсэн бол энэ удаагийн бичлэгээр яг захиадалаа хэрхэн бичих тухай авч үзье.

Цахимаар захидал бичих нь биеэр уулзаж ярилцах, утсаар ярих, эсвэл уламжлалт аргаар цаасан дээр захидал бичих, чатаар харилцах эд бүгдээс эрс ялгаатай ихээхэн онцлогтой харилцаа юм. Цахим шуудангаар илгээх гэж байгаа захидалын агуулга ямар зорилгоор хэнд тэрхүү захидалыг илгээж байгаагаас шууд хамаарч олон хэлбэрээр бичих боломжтой.

Энэ удаад би зөвхөн Оюутан Профессорын хоорондын харилцааны захидалын тухай ярилцъя.

Их сургуулийн профессор нь нэр хүндтэй, алдартай байх тусмаа тэр хүнтэй биеэр уулзах боломж нь бараг л шугаман хамааралтайгаар багасч байдаг. Мэдээж хүнийхээ мөн чанараас хамаараад энэ харилцан адилгүй байх магад ч ихэнхдээ л профессорууд оюутан бүртэй ганцаарчлан нүүр тулж уулзах нь бага байдаг. Тиймээс оюутан профессор багштайгаа цахим шуудангаар харилцах нь өнөөдрийн нийгэмд энгийн зүйл болжээ.

Оюутан багшдаа захидал бичих гэж байгаа бол эхлээд ямар шалтгаанаар тухайн захидалыг бичих ёстойгоо сайтар тодруулбал зохино. Профессорт очих захидал товч боловч тодорхой байх ёстой. Хамгийн өргөн тохиолддог уулзах цаг асуусан мэйл бичих гэж байна гэж бодъё.

Dear Professor Who,

I am the student from ASE program. I have a question relating to the last lecture. It will be great if you can give me an appointment.

I would like to discuss the question personally.

Best regards,

Student Max

Энэ мэйлээр оюутан багшаасаа уулзах цаг асууж байна. Шалтгаан нь хичээлээс асуух зүйл гарчээ. Ихэнх тохиолдолд ийм мэйлэнд профессор багш заавал хариулах ёстой. Харин ямар хугацаанд хариу ирэх нь ёстой л хүн бүрээс хамаарна. Энгийн тохиолдолд 7 хоноход захидалын хариу ирэхгүй бол биеэр очиж нарийн бичгээс нь асуух ч юмуу дараагийн алхамыг хийж болно.

Гэхдээ ахин мэйл бичиж шаардах нь тийм ч зөв алхам болохгүй.

Үргэжлэл бий…

Өмнөх бичлэг

Цахим харилцаа (5) – Албан цахим шуудан бичих – Мэндчилгээ (Greetings)

Өмнөх бичлэгт албан цахим шуудан бичихдээ гарчигаа оновчтой тавьсанаар танд ямар ач тустай болохыг жишээ татан тайлбарласан.

Энэ удаагийн бичлэгээр Greetings буюу мэндчилгээний хэсгийн тухай ярилцацгаая.

Цахимаар шуудан харилцан солилцох нь өдөр тутмын энгийн харилцаанд орж байгаагаас бараг ялгаагүй болсон энэ үед яг энэ хэсгийг зөв бичих амаргүй болсон. Цахим шуудан илгээх, хүлээн авах нь ховор байх үед бол мэндчилгээний хэсэг бүрэн тогтсон хэв маягтай түүнийг нь мөрдөөд бичихэд л болчихдог байсан бол өнөөдрийн энэ хурдтай харилцаанд орсон үед мэндчилгээний хэсгийг яаж бичих нь ёстой л туршлага, ур ухаан мэдсэн асуудал болж байгаа.

Захидал бүр МЭНДЧИЛГЭЭ-ний хэсгээр эхэлнэ.

Dear, Hi, Hello гэх мэт нь маш энгийн гэвч өргөн хэрэглэгддэг мэндчилгээний үгнүүд юм.

Сайн байна уу? гэж эзэнгүй бие бичихийн оронд Сайн байна уу? Та, гэж бичих нь боловсон эелдэг мэндчилгээ болно.

Хэн нэгэнд анх удаа цахим шуудан илгээх гэж байгаа бол хамгийн албан хэлбэр буюу Dear Sir/Madam, Dear Gerelt Bat, Сайн байна уу? Та, Энэ өдрийн мэндийг хүргэн мэнлчилье гэх мэтээр бичиж болно.

Мэндчилгээний хэсэг мэйлээр харилцаж байгаа хүнтэйгээ хир тогтмол бичдэгээс хамааран өөрчлөгдөж болно. Мөн зөвхөн нэг хүнд бичиж байгаа юу? олон хүн зэрэг уншихаар мэйл бичиж байгаа юу? гэдгээс ч бас хамаарна.

Мэндчилгээний хэсгийг бодит харилцаан дээр хүмүүстэй хэрхэн мэндэлтэйгээ ижил түвшинд анхааран үзэж бичиж байх нь таны захидалыг тэр хүн хэрхэн хүлээж авахад багагүй нөлөөлнө.

Байнга харьцдаг маш ойр дотны хүндээ л мэндчилгээний хэсгийг орхин захидал руугаа орж болно. Бас нэг өдөрт олон шуудан солилцож байгаа үед, эсвэл хурдтайгаар ажиллаж байгааг илгээгч болоод хүлээж авч байгаа тал нь ойлгож байгаа үед мэндчилгээний хэсгийг орхиж болно.

Интернэтээс олж болох олон жишээнүүдийн заримыг дор оруулав.

Roman Makarenko, Business Email Greeting Examples for Different Situations

Indeed Editorial Team, 45 Different Email Greetings To Use at Work

Sarah Oakley, How to Start an Email: 30 Email Greetings With Examples

Үргэжлэл бий…

Өмнөх бичлэг

Цахим харилцаа (4) – Албан цахим шуудан бичих – Зөв гарчиглах ач холбогдол

Өмнөх бичлэгт албан цахим шуудан бичихдээ гарчигаа хэрхэн зөв тавих тухайд ярилцаж эхэлсэн.

Гарчигийг мэргэжлийн хувьд хэрхэн зөв өгөх талаар өмнөх бичлэг тайлбарласан бол энэ удаад гарчигийг зохион байгуулалтай, зорилготой тавих нь эргээд цахим шуудангаар харьцаж байгаа бүх хүмүүст хэрхэн ач тустай байдаг тухай ярилцах болно.

Орчин цагийн хүмүүс ажлыг цахим шуудангаар хийх нь их болсон бөгөөд өөр хоорондоо хувийн зүйлсээ ч цахим шуудангаар өгч авалцах нь энгийн үзэгдэл болсон энэ үед цахим шуудангийн хайрцагаа эмх цэгцтэй байлгахад зөв оновчтой өгсөн ГАРЧИГ ихээхэн үүрэгтэй.

Албан хаягнаасаа хувь мэйл бичдэг бол тэрийгээ гарчигнаасаа шууд ялгарахаар бичиж байх нь хожмоо тэрхүү хувийн мэйлээ эргэж олоход хялбар болгоно.

Олон төсөл, ажил зэрэг явж байгаа үед цахим шуудандаа гарчиг өгөхдөө тухайн төслийн нэрийг бичиж ардаас нь зарим нэг тодотгол нэмэх байдлаар бичих нь илгээгч болоод хүлээж авч байгаа талд хэн хэнд нь тун ашигтай хувилбар болдог.

Жишээлбэл: Олон улсын хурал зохион байгуулах гэж байна гэж бодъё. Хурлыг зохион байгуулах комисст орсон олон хүмүүс өөр өөрсдийн үүргийг дагуу хоорондоо хэдэн зуун шуудан солилцох болно. Хэрэв гарчигаа нэгтгэхгүй бол эргээд хэрэгцээтэй захидалаа олох эсвэл яаралтай захиаг уншихгүй хариу ирэхгүй цаг алдах зэрэг сөрөл талууд гарч ирж болно. Тиймээс тухайн үйл ажиллагаатай холбоотой мэйлүүдийг ОУХ (Олон Улсын Хурал) гэж ерөнхийд нь гарчиглаж болно. Улмаар тухайн мэйл нь вэб сайттай холбоотой бол: ОУХ  – вэб сайт гэх мэтээр гарчигаа тодруулж болно.

Тэрчлэн мэйлийг хэн, хэнд хандаж бичиж байгаагаас хамаарч гарчигт ашиглах үг хэллэг ч чухал байдгийг санаж байх хэрэгтэй. Хүмүүний харилцаа, доороос дээш, дээрээс доош болон ижил түвшинд ялгаатай явагддаг. Энэ уур амьсгал цахим шууданд ч хадгалагдаж байдгийг санаж гарчигаа мэдрэмжтэй бичиж байгаарай.

Үргэжлэл бий…

Өмнөх бичлэг

Цахим харилцаа (3) – Албан цахим шуудан бичих – Гарчиг (Subject)

Өмнөх бичлэгт албан цахим шуудан бичих тухай ярилцаж эхэлсэн билээ.

Энэ удаагийн бичлэгээр албан цахим шуудангийн эхний гол хэсэг болох ГАРЧИГийн тухай (Subject) авч үзэцгээе.

Цахим шуудангийн гарчигийг зөв тавьсан эсэхээс хамаарч таны бичсэн захидалыг хүлээн авагч хэзээ нээж унших, ер нь унших эсэх нь бараг л шууд хамаарч байдаг тийм чухал хэсэг юм. Ялангуяа шийдвэр гаргах түвшний эрх мэдэл бүхий хүн гарчигаас хамаарч зарим захидалыг шууд устгадаг эсвэл хэзээ ч нээж уншихгүй байх магадлалтай. Иймээс захидалынхаа гарчигийг зөв тавих нь таны захидалыг хүлээн авагч нэн даруй нээж уншихад эерэгээр нөлөөлөх болно.

Бид энд албан захидалын гарчигийг мэргэжлийн түвшинд бичих тухай ярилцаж байгааг анхаараарай. Мэдээж ямар ч зөвөлгөөний дагуу бичлээ гээд таны захидалыг хүлээн авагч шууд л хормын дараа уншина гэсэн бүрэн баталгаа хаа ч байхгүйг бас анхаарна уу. Гэхдээ энд байгаа зөвлөмжүүүдийг анхааран гарчиг өгсөнөөр таны захидал албаны хувьд мэргэжлийн харагдах, улмаар хүлээн авагч таны захидалыг унших магадлалыг нэмэгдүүлэх болно.

Зөвлөмжүүд:

  • Гарчиг нь захидалын гол агуулгатай холбоотой байх
  • Товч цөөн үгээр бичсэн байх, Гар утасны дэлгэц ойролцоогоор 30-н тэмдэгт, компьютерийн дэлгэц 60 орчим тэмдэгт харуулдагийг санаж байх
  • Товч хэдий ч хүндэтгэсэн байдлаа хадгалах
  • Ямар нэг зүйлийг ахин сануулсан захидал байсан ч хүндэтгэлийг мартаж болохгүй
  • Элдэв уран сайхны халилгүй шулуун үг хэллэг ашиглах
  • Гарчиг тэр чигтээ том үсгээр бичигдсэн байх ихэнхдээ дэмий байдаг
  • Хэрэв яаралтай хариу авах шаардлагатай захиа бол мэргэжлийн шулуун гэхдээ боловсон анхааруулга ашиглах, “Action required” гэж бичих нь “Need your answer” гэхээс хамаагүй эелдэг уншигдана
  • Хэрэв та захидалаа зөвхөн нэг хүнд биш давхар өөр хүмүүст тэр тусмаа bcc эсвэл cc ашиглах гэж байгаа бол гарчигаа ахин нягталж хянаж тэдгээр хүмүүст бас таарах өнгөөр бичих нь зүйтэй
  • Спам захидалыг шүүдэг түлхүүр үгсийг аль болох ашиглахгүй бол сайн. Cash, Credit, Investment, Call, Debt зэрэг үгсүүд ихэнхидээ спамын шүүлтүүр дээр таны захидалыг гацаах магадлалтай

Албан цахим захидалын гарчигийг хэрхэн зөв сайн бичих тухай олон мэдээлэлийг төрөл бүрийн хэл дээр интернэтээс олж үзэж болно. Зарим нэгэн жишээг дор орууллаа.

Rachel Meltzer, Email Subject Lines: 18 Professional Examples

Jennifer Butler Keeton, 184 Best Email Subject Lines And Why They Work! (2025)

Skyler Evans and Miranda Paguet, Best email subject lines that work (with expert tips)

Үргэжлэл бий…

Өмнөх бичлэг

Уншсан номын тухай сэтгэгдэл – Амьдрал богинохон шүү дээ

Ж.Х.Чейзийн зохиол, Г.Намуунзулын орчуулга: “Амьдрал богинохон шүү дээ” номыг уншлаа.

Гарчиг нь сонирхолтой санагдаад уг номыг уншиж эхэлсэн хойноо өмнө нь уншиж байсанаа санасан ч үргэлжлүүлэн уншсаар дуусгав.

Гарри хэмээх 20 гаран насны зурагчин залуугийн тухай гардаг энэ ном дайны дараахан үеийн Лондонгийн амьдралыг дүрсэлдэг. Клер хэмээх гоо үзэсгэлэнтэй бүсгүйтэй санамсарүй танилцсанаар энэ залуугийн амьдрал орвонгоороо эргэнэ. Гарри бол үнэнч шудрагаар ядуу ч гэхнээ зөв амьдарч яваа нэгэн. Клер бүсгүй томоохон мафид барьцаалагдаж гоо үзэсгэлэнтэй бүсгүй хүний хийж болох зүйлсийг хийж хариуд нь тансаг сайхан амьдарч яваа тухайн цаг үеийн хэв маягийг илэрхийлэгч дүр болон гарч байна.

Биеэ худалдахаасаа илүүтэй баян эрчүүлийн халаасыг суйлах замыг сонгосон Клер бүсгүй гэнэн цайлган Гаррид дурладаг. Гарри бол анхны харцаар л Клерт дурласан нь сүүлдээ ямар төгсгөл авчрахыг яахин мэдэх билээ дээ. Гаррид бэлэглэсэн тамхина алтан хайрцаг нь хүн амины хэрэгтэ холбоотой болоход Клер түүнийг өмгөөлж бүх бурууг өөртөө авч шоронд орж байгаа нь Клер бүр яахаа алдсан муу хүн биш мэт сэтгэгдэл төрүүлнэ.

Шоронгоос гарч ирсэний дараа Клер Гарри 2 гэрлэдэг ч тэдний амьдрал өөдтэй сайхан болдоггүй. Төгсгөлд нь жирэмсэн Клер цагдаад баригдаж харин эхнэрээ аврах гэж яваад хөөрхий залуу Гарри хаднаас усанд унаж нас барж байгаагаар зохиол дуусна.

Зохиолын нэр нь богино настай Гарригийн харамсалтай амьдралыг тодруулах гэсэн юм болов уу? яадаг ч надад бол агуулгатайгаа нэг их зохицоогүй ч юм шиг санагдсан. Гаррийг өрөвдөж яах бол? гэж уншсаар л номыг дуусгасан даа би бол. Богинохон амьдралд хэнтэй таарахаас олон зүйл хамаарна гэж байгаа юм болов уу? Хэрэв Гарри Клертэй таараагүй бол тийм залуудаа үхэхгүй байх байсан болов уу? Клер бүсгүй мөс чанар муу биш ч хулгайч болсон нь тухайн үеийн нийгмийн нөлөө юу? гэх мэт баахан л бодлоо.

Номноос сонирхолтой санагдсан нь тухайн үед Англид эр эм хүмүүсийн хоорондын хандлага, яриа үг хэллэг зэрэг нь байлаа.

Цахим харилцаа (2) – Албан цахим шуудан бичих

Цахим харилцааны олон төрлийн нэгэн чухал хэлбэр бол ЦАХИМ ШУУДАНгаар харилцах харилцаа юм.

Ялангуяа энэ харилцаа Ковидын үед ямар чухал болохоо батлан харуулсан бөгөөд одоо ч олон мянган хүний өдөр тутмын ажлын гол хэрэгсэл болсоор байна. Иймээс орчин цагийн хүний эзэмшвэл зохих зөөлөн чадваруудын нэг нь цахим шууданг мэргэжлийн түвшинд зөв сайн бичиж сурах, . . . → Read More: Цахим харилцаа (2) – Албан цахим шуудан бичих

Цахим харилцаа (1)

Цахим гэдэг үг хэллэг бидэнд шинэ байсан үе саяхан билээ. Гэтэл одоо энэ үгийг эгээ л Монгол хэлний эх үгийн санд байсан мэт хялбар хэлж өргөн ашиглаж байна. Электрон сурах бичиг, электрон сургалт гэх зүйлсийг орчуулахдаа ЦАХИМ гэдэг үг хэллэг оруулж ирж байсан. Сүүлийн үед дикитал, тоон гэсэн үг хэллэг ч яригдах боллоо.

Цахим . . . → Read More: Цахим харилцаа (1)

2025 он

Шинэ оны эхний өдөр амгалан сайхан эхэлж байна. 🙂

Өнгөрсөн онд олж авсан хичээл, туршлага дээрээ тулгуурлан шинэ ондоо илүү ухаажсан, илүү хөгжсөн нэгэн болохын төлөө хичээн амьдарнаа.

Та ч гэсэн шинэ оныг ШИНЭ БОЛОМЖ хэмээн харж, өнгөрсөнийг тэнд нь орхиод бүхий л талбартаа ШИНЭЭР ЭХЛЭЭД үзээрэй.

Эх дэлхийн ИРГЭН бид нэг нэгэнээ дэмжин . . . → Read More: 2025 он

Assessment of Higher Education Academic Program Outcomes and Improvement of Quality Assurance Criteria

Assessment of Higher Education Academic Program Outcomes and Improvement of Quality Assurance Criteria – өгүүлэл 2024 оны 7-р сарын 16-19 ний хооронд ХБНГУ улсын Лаубушт (Lauta/Laubush, Germany) болсон олон улсын хурлын 2024 International Symposium on Computer Science and Educational Technology (ISCSET) эмхэтгэлд хэвлэгдлээ.

Өгүүллийн эхийг ЭНД ДАРЖ дэлгэрүүлэн үзнэ үү. Энэхүү өгүүллийг санаачлан . . . → Read More: Assessment of Higher Education Academic Program Outcomes and Improvement of Quality Assurance Criteria

The Evaluation Result Based on the SURE Model: Case of Samarkand Branch of TUIT – ЭШӨ хэвлэгдлээ

The Evaluation Result Based on the SURE Model: Case of Samarkand Branch of TUIT – өгүүлэл 2024 оны 7-р сарын 16-19 ний хооронд ХБНГУ улсын Лаубушт (Lauta/Laubush, Germany) болсон олон улсын хурлын 2024 International Symposium on Computer Science and Educational Technology (ISCSET) эмхэтгэлд хэвлэгдлээ.

Өгүүллийн эхийг ЭНД ДАРЖ дэлгэрүүлэн үзнэ үү. Энэхүү өгүүллийг . . . → Read More: The Evaluation Result Based on the SURE Model: Case of Samarkand Branch of TUIT – ЭШӨ хэвлэгдлээ